6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Święto ustanowione w 2012 roku przez Parlament Europejski ma upamiętniać osoby, które w XX wieku z narażeniem życia przeciwstawiały się reżimom totalitarnym. Idea nawiązuje do nadawanego przez Państwo Izrael tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Sprawiedliwi są wśród nas. Nieobojętni wychodzą naprzeciw innym ludziom, zwłaszcza tym, którzy potrzebują pomocy. W obliczu wojen, zbrodni czy terroru, bronią godności i praw człowieka. Przekraczają granice, tworząc wspólnotę wartości. Zawsze – dawniej i dziś. Każdy z nas może być Sprawiedliwym
– czytamy na stronie sprawiedliwi.org.pl, poświęconej polskim Sprawiedliwym.
Od 1963 r. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje osobom, które ratowały Żydów podczas Zagłady, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Uchwała Parlamentu Europejskiego z 2012 r. rozszerzyła pojęcie „Sprawiedliwego”, dokonując jego uniwersalizacji. W tym ujęciu Sprawiedliwymi są osoby, które „motywowane osobistym poczuciem odpowiedzialności przeciwstawiały się zbrodniom przeciwko ludzkości i totalitaryzmowi”. W kilkudziesięciu krajach (m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, we Włoszech i Francji) powstały lokalne Ogrody Pamięci Sprawiedliwych i komitety przyznające ten tytuł.
Pierwszy w Polsce, i jak dotąd jedyny, Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 r. w Warszawie, na skwerze im. Jerzego Jura-Gorzechowskiego na Muranowie, w sąsiedztwie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a uhonorowani tym tytułem zostali m.in. Emanuel Ringelblum, Antonina Wyrzykowska, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Armin Wegner, czy Antonia Locetelli.
Osobom uhonorowanym przez Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie, jak również innym bohaterom i organizacjom, których postawa nawiązuje do wartości Sprawiedliwych, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN poświęciło wirtualną wystawę „Sprawiedliwi bez granic. Działania na rzecz godności i praw człowieka”. Zwraca ona uwagę na współczesnych Sprawiedliwych, którzy pochylają się nad losem uchodźców.